Celsus Kütüphanesi
Konsül Tiberius Julius Celsus Polemeanus için bir heroon olarak oğlu tarafından M.S. 117-125 yılları arasında yaptırılmıştır. Celsus ölümünden önce 25.000 denarius miras bırakmış ve bununla kütüphane yapılmasını ve artan paranın faizi ile de her yıl kütüphaneye yeni kitaplar alınmasını vasiyet etmiştir. Onun bu vasiyeti oğlu tarafından yerine getirilmiştir. Bu yapı M.S. 262′ deki depremde yıkılmış ve yanmıştır. Yapı bir eve, yapının cephesi ise bir çeşme binasına dönüştürülmüştür. Bu çeşme binasına ait kabartmalar bugün Viyana Müzesi’nde sergilenmektedir. Orijinal yapımında iki katlı cephe ve bu cephe içinde yer alan nişlerin yanı sıra bu nişler içindeki heykeller ile süslüdür. Bugün kopyaları görünen heykellerden Sophia=hikmeti ve tanrısal bilgiyi, Arete=fazileti, ve karakter, Ennoia iyiliği ve karar verme gücünü, Episteme ise bilimi simgelemektedir. Rulo halindeki papyrustan yapılmış kitaplar, kütüphanenin dolap tarzındaki nişleri içinde korunuyordu. T. Julius Celsus M.S. 92 yılında Roma’da konsül olmuş, M.S. 106-107 yıllarında da Asya Prokonsülü olmuştur. Yapının bulunan kitabesinde T. Julius Celsus’un oğlu C. Julius Aquila’nın adı, M.S. 110 yılının konsülü ve kütüphanenin bir heroon olarak yaptırıcısı olarak geçmektedir. Kütüphanede Celsus döneminde 12.000 kitap bulunuyordu.
Kaynak
Prof. Dr. Selçuk Gür – İlk İnsandan Selçuklu’ya Anadolu Uygarlıkları (syf: 198-199)