Efes Gezi Rehberi

Efes Şehrinin Yönetimi

Oligarşi döneminde yönetim 400 kişilik bir meclisten oluşurken, Roma İm­ paratorluk döneminde Boule (şehir meclisi) 450 kişiden (senatör) oluşmaktadır. Ayrıca şehirle ilgili önemli kararların alındığı Halk Meclisi ise 5.000 kişiden oluşuyordu ve bu meclis toplantılarını tiyatroda yapıyordu. Boule’nin başında Prostros ismi verilen çok önemli, yetkileri son derece geniş bir kişi bulunuyordu. Bir yıllığına seçilen Prostros’un yardımcılıklarını ise Grammateus adı verilen devlet sekreterleri yapıyordu.

Bunların yanı sıra Gerousia müessesesi, şehir meclisi adına tapınağın paralarının işletilmesini denetliyordu. Epheboi denen memuriyet ise, hamamlar ve gymnasionlardan sorumlu olup, ayrıca bayram törenlerinin düzenlenmesini organize ediyordu.

Şehrin baştanrıçası Artemis idi. Artemis dışında ibadet edilen tanrılar ve tanrıçalar ise; Aphrodite, Apollon, Asklepios, Athena, Demeter, Dionysos, Nemesis, Hekate, Hermes, Poseidon, Isis, Leto, Pan ve Zeus idi.

Ephesos’ta Düzenlenen Oyunlar ve Bayramlar

1) Adrenaia: Her yıl düzenlenen, Ephesos’un olimpik bayramıydı. Bu bayrama katılan yarışmacılar atletler ve müzisyenlerdi.

2) Artemisia: Her yıl 6 Mayıs’ta düzenlenen, sporcuların, tiyatrocuların, müzisyenlerin ve yarıştığı bir bayramdı. Geç dönemde bu yarışmalara at yarışları da dahil edilmiştir.

Bayram seremonisinde bayram alayı Artemis Tapınağı’ndan yola çıkar, Magnesia Kapısı’na varır, oradan geri dönüp agora Kuretler caddesi, Tiyatro, Koresos Kapısı’ndan Artemis Tapınağı’na geri dönerdi. Bayram alayında en önden itibaren sırasıyla; kült heykelini taşıyanlar, flütçüler, trompetçiler, ziynet eş­ yası taşıyanlar, rahipler, yarışmalarda birinci gelenler, tapınak bekçileri, ve gençler yer alırlardı. M.S. 2-3 yüzyıllarda yaşamış roman yazarı Xenophon, Habrokomas ile Antea’nın aşkını anlattığı romanında bu seremoniyi detaylı olarak anlatmaktadır.

3) Ephesia: Her dört yılda bir düzenlenen spor ve müzik yarışmalarıydı.

4) Olympien: Olimpiyat yarışmalarına benzer spor yarışmaları bayramıy­dı.

5) Barbilla: Astrolog Barbilla onuruna düzenlenen atletizn, ve müzik yarış­ malarıydı.

6) Gladiatori ve Bestiarii: Gladyatör ve hayvan mücadelelerinin yapıldığı bir bayramdı. Anadolu’da ilk kez bu oyunlar Ephesos’ta M.S. 71 yılında düzenlenmiştir.

7) Denaia: Şarap Tanrısı Dionysos onuruna düzenlenmiş bir bayramdı. Bu bayramda tiyatro oyunları ve müzik yarışmaları düzenlenmişti.

8) Taugeia: Deniz Tanrısı Poseidon onuruna düzenlenen, denizcilerin bayramıydı.

Şehrih Ünlü Simaları

Hipponaks: Asil bir aileye mensuptu. Yazdığı Triemeterlerle ünlüdür. Helen döneminin en bayağı, en ağzı bozuk şairidir. Politik nedenlerle Ephesoslu tiranlar tarafından Klazomenai’ye sürgün edilmiştir. Hemen herkesle kavgalı biridir. Herkese bir köpek gibi saldırmış, bir arı gibi iğneleyici sözler atfetmiştir. Hiçbir şair onun kadar yemekten söz etmemiştir. Açlıktan öldüğü sanılmaktadır.

Heraklit: Asil bir ailedendir. Asaletinden ötürü kendisine verilen rahip olma hakkını kardeşine devretmiştir. Kendi isteği ile inzivaya çekilmiştir. Kendisinden önce yaşamış tabiat bilginleri gibi yaşadığı şehrin politik hayatına karışmış, tiran Melankomas’ın istifasını istemiştir. Kendisinden kanun yapması talep edildiği zaman bunu yapmamış ve neden olarak da şehrin uyguladığı yeni demokratik sistemin anayasasının kötü olduğunu söylemiştir. Ephesos’ta demokrasi M.Ö. 500 yılında uygulanmaya başlanmıştır.
Savaş üzerine söyledikleri ise enteresandır: “Savaş her şeyin babasıdır. Aına savaş iıısaıı hayatım belirleyen de,~ildir. Bclirgiıı olan devamlı değişimdir.” “Tanrı, Giiıı­ Ceccdir, Yaz-Kıştır, açlık- tokluktur.” İlk kez atomdan söz eden filozoftur.

Rufus: Hippokrates öğretisinden gelen bir doktordur. Hadrianus döneminde yaşamıştır. Böbrek hastalıkları ve insan anatomisi üzerine yazdığı kitapları vardı.

Soronos: Hadrianus döneminde yaşamıştır. Ephesosludur ama yaşamının büyük kısmını Roma’da geçirmiştir. Kadın hastalıkları doktoru olarak ünlenmiştir. Cynokologie, iç hastalıkları ve akut kronik hastalıklara dair yazdığı kitapları vardır. Bu sonuncu kitabı Latince olarak günümüze kadar gelebilmiştir.

Heykeltıraşlar

Ephesos şehri için heykel yapmış ünlü heykeltıraşlar: Rhoikos, Endois, Myron, Phidias, Kresilas, Polykleitos, Timantes, Skopas, Praxiteles, Menestratos’tur.

Kaynak

Prof. Dr. Selçuk Gür – İlk İnsandan Selçuklu’ya Anadolu Uygarlıkları (syf: 208-210)

Profesyonel Turist Rehberi

Leave a Reply

E-posta adresiniz yayınlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir

Language
Copy Protected by Chetan's WP-Copyprotect.